Estudio de los microRNAs como biomarcadores no invasivos de rechazo post-trasplante cardiaco

Resumo

INTRODUCIÓN: o rexeitamento celular agudo (RCA) é unha complicación importante despois do trasplante cardíaco (TxC). A biopsia endomiocárdica (BEM) é o método de referencia para a detección precoz deste RCA, pero ten importantes limitacións. Estes inclúen ser invasivo, o probable erro de mostraxe, o alto custo e a interpretación subxectiva do patólogo, que provocan unha gran variabilidade nos resultados finais. Polo tanto, sería moi útil atopar un biomarcador non invasivo para detectar RCA no paciente trasplantado. Entre os posibles candidatos están os microRNA circulantes. O obxectivo principal do estudo central desta tese é descubrir e validar microRNA en mostras de soro para a detección precoz de RCA no seguimento de TxC. MÉTODOS: 121 pacientes con HTx foron incluídos neste estudo prospectivo, observacional, dun centro. A RCA baseada en BEM foi clasificada segundo a Sociedade Internacional de Trasplante de Corazón e Pulmón (ISHLT) en 2004, con 4 graos: "0R" sen rexeitamento, "1R" rexeitamento leve, "2R" rexeitamento moderado, "3R" rexeitamento grave. Inicialmente, nunha fase de busca inicial, realizouse un experimento con perfís de expresión de microRNA nos soros de pacientes pre-RCA “0RS1”, durante RCA “2RS2” e post-RCA “0RS3”. Todo o episodio chamouse "0RS1 →2RS2 →0RS3". Analizáronse 179 microRNA en cada soro mediante RT-qPCR (Reacción en cadea da polimerase cuantitativa da transcriptase inversa) e seleccionáronse aqueles microARN cun patrón de subida/descenso significativo (ou viceversa) durante o episodio "0RS1 →2RS2 →0RS3". A seguinte fase de validación comprobará a eficacia diagnóstica para detectar RCA dos microRNA seleccionados. Para iso, buscaranse novas mostras de soro para formar dous novos grupos de pacientes, un grupo sen rexeitamento “NoR” e outro con RCA (BEM≥2R). RESULTADOS: na fase de busca inicial analizáronse os microRNA nun total de 21 episodios de RCA “0RS1 →2RS2 →0RS3”, e as súas respectivas mostras de soro (n = 63). Entre os 179 microANAs analizados, só o miR-181a-5p cumpriu os criterios para unha regulación significativa ao alza e á baixa e, polo tanto, o único microRNA seleccionado para a seguinte fase. Na validación, miR-181a-5p analizouse en 45 mostras con RCA e as mesmas sen RCA, encontrándose significativamente sobreexpresada no grupo con RCA. O candidato miR-181a-5p tamén logrou unha área baixo a curva de 0,804 (IC 95%: 0,707-0,880), e unha sensibilidade e especificidade do 78% e 76%, respectivamente, cun alto valor preditivo negativo (98%). CONCLUSIÓN: miR-181a-5p demostrou moi boas calidades como biomarcador non invasivo de RCA en TxC. Un alto valor preditivo negativo xunto cun custo reducido e sinxeleza de análise xustificarían o seu uso como axuda na xestión e seguimento do paciente trasplantado cardiaco.