Perfil dos fogares financieiramente fráxilesanálise comparada de Galicia e España

  1. Marcos Álvarez Espiño 1
  2. Sara Fernández-López 1
  3. Lucía Rey-Ares 2
  1. 1 Universidade de Santiago de Compostela
    info

    Universidade de Santiago de Compostela

    Santiago de Compostela, España

    ROR https://ror.org/030eybx10

  2. 2 Universidade da Coruña
    info

    Universidade da Coruña

    La Coruña, España

    ROR https://ror.org/01qckj285

Revista:
Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

ISSN: 1132-2799

Ano de publicación: 2023

Volume: 32

Número: 1

Páxinas: 127-162

Tipo: Artigo

Outras publicacións en: Revista galega de economía: Publicación Interdisciplinar da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais

Resumo

O obxectivo da investigación é determinar o nivel de fraxilidade financeira dos fogares galegos, así como analizar se as súas características sociodemográficas, económicas e condutuais se asocian con esta problemática, desde unha perspectiva comparada con respecto ao resto de comunidades autónomas. Partindo dos datos da primeira edición da Enquisa de Competencias Financeiras (ECF), obsérvase que, comparada con España, unha menor porcentaxe da poboación galega presenta situacións de fraxilidade financeira media ou alta. Ademais, os ingresos do fogar e a capacitación financeira do individuo son factores amortecedores da fraxilidade financeira (FF), tanto en Galicia coma no resto de España. Tamén, un maior nivel educativo reduce a probabilidade de experimentar un alto nivel de FF autopercibida individual, mentres que a relación contraria se experimenta cando se habita nun fogar con menores a cargo. Estes resultados, similares en ambas as submostras, non ocultan diferenzas destacables. En comparación con España, o impacto da capacitación financeira resulta menos relevante en Galicia, mentres que a inclusión financeira se relaciona positivamente coa FF.

Referencias bibliográficas

  • Ali, L., Khan, M. K. N. & Ahmad, H. (2020). Financial Fragility of Pakistani Household. Journal of Family and Economic Issues, 41(3), 572-590. https://doi.org/10.1007/s10834-020-09683-y
  • Allgood, S. & Walstad, W. B. (2016). The effects of perceived and actual financial literacy on financial behaviors. Economic Inquiry, 54(1), 675‐697. https://doi.org/10.1111/ecin.12255
  • Álvarez Espiño, M., Fernández-López, S., Rey-Ares, L. & Castro-González, S. (2020). Capacitación y comportamiento financiero de la generación millennial en España. Revista Galega de Economía, 29(3), 1-20. https://doi.org/10.15304/rge.29.3.7045
  • Anderloni, L., Bacchiocchi, E. & Vandone, D. (2012). Household financial vulnerability: An empirical analysis. Research in Economics, 66(3), 284-296. https://doi.org/10.1016/j.rie.2012.03.001
  • Arellano, A. & Cámara, N. (2020). Vulnerabilidad financiera de los hogares ante la COVID-19: una perspectiva global. Working Paper, BBVA https://repositorio.comillas.edu/xmlui/bitstream/handle/11531/51154/Vulnerabilidad_Hogares_Paises-1.pdf?sequence=1&isAllowed=y
  • Arellano, A. & Cámara, N. (2021). Vulnerabilidad financiera de los hogares: evidencia para el País Vasco y el resto de España. EKONOMIAZ. Revista vasca de Economía, 100(2), 94-119. Ekonomiaz, Revista Vasca de Economía (euskadi.eus)
  • Baldini, M., Gallo, G. & Torricelli, C. (2020). The scars of scarcity in the short run: An empirical investigation across Europe. Economia Politica, 37(3), 1033-1069. https://doi.org/10.1007/s40888-020-00187-4
  • Banco de España y CNMV (2018), Plan de Educación Financiera 2018-2021, Banco de España and CNMV, Madrid, https://www.cnmv.es/DocPortal/Publicaciones/PlanEducacion/PlanEducacion18_21.pdf
  • Bover, O., Hospido, L., & Villanueva, E. (2019). The Survey of Financial Competences (ECF): Description and Meth-ods of the 2016 Wave. Documentos Ocasionales Banco de España, (1909). https://doi.org/10.2139/ssrn.3396964
  • Brüggen, E. C., Hogreve, J., Holmlund, M., Kabadayi, S. & Löfgren, M. (2017). Financial well-being: A conceptualization and research agenda. Journal of business research, 79, 228-237. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2017.03.013
  • Borge, J. (2011). Despoblación & envejecimiento: Galicia hacia el año 2020. Revista Galega de Economía, 20, 121-140. http://hdl.handle.net/10347/19516
  • Cavalletti, B., Lagazio, C., Lagomarsino, E. & Vandone, D. (2020). Consumer Debt and Financial Fragility: Evidence from Italy. Journal of Consumer Policy, 43, 747-765. https://doi.org/10.1007/s10603-020-09458-w
  • Chotewattanakul, P., Sharpe, K. & Chand, S. (2019). The Drivers of Household Indebtedness: Evidence from Thailand. Southeast Asian Journal of Economics, 7(1), 1‐40 https://so05.tci-thaijo.org/index.php/saje/article/view/178438
  • Chuliá, E. & Rodríguez, J. C. (2007). Las actitudes y los comportamientos financieros de los particulares y las familias en España. Cuadernos de Información Económica, 200, 189-212. https://www.funcas.es/wp-content/uploads/Migracion/Articulos/FUNCAS_CIE/200art17.pdf
  • Daud, S. N. M., Marzuki, A., Ahmad, N. & Kefeli, Z. (2019). Financial vulnerability and its determinants: Survey evidence from Malaysian households. Emerging Markets Finance and Trade, 55(9), 1991-2003. https://doi.org/10.1080/1540496X.2018.1511421
  • Disney, R. F. & Gathergood, J. (2011). Financial literacy and indebtedness: new evidence for UK consumers. Disponible en SSRN 1851343. https://www.nottingham.ac.uk/cfcm/documents/papers/11-05.pdf
  • Domínguez Domínguez, J. & Núñez Velázquez, J. J. (2013). Exclusión social en los hogares españoles. Un estudio comparativo regional durante el período 2004-2008. Revista Galega de Economía, 22(Extra), 115-134. https://doi.org/10.15304/rge.22.Extra.1403
  • Emmons, W. R. & Noeth, B. J. (2013). Economic vulnerability and financial fragility. Federal Reserve Bank of St. Louis Review, 95(5), 361‐388. https://files.stlouisfed.org/files/htdocs/publications/review/13/09/Emmons.pdf
  • Fasianos, A., Godin, A., Kinsella, S. & Wu, W. (2014). Household indebtedness and financial fragility across age cohorts, evidence from European countries, Working Paper, Universidad de Limerick. https://www.boeckler.de/pdf/v_2014_10_30_fasianos.pdf
  • Feal Pérez, A. M., Piñeiro Mantiñán, M. J., Lois González, R. C. & Durán Villa, F. (2013). Una visión regional de la pobreza en España en el marco de la crisis económica actual. Revista Galega de Economía, 22(Extra), 135-166. https://doi.org/10.15304/rge.22.Extra.1405
  • Fernandes, D., Lynch, J. G. (Jr.) & Netemeyer, R. G. (2014). Financial literacy, financial education and downstream financial behaviors. Management Science, 60(8), 1861–1883. https://doi.org/10.1287/mnsc.2013.1849
  • Fernández-López, S., Álvarez-Espiño, M., & Rey-Ares, L. (2022). Financial capability and households’ financial vulnerability: evidence for the Spanish case. Managerial Finance. https://doi.org/10.1108/MF-02-2022-0086
  • Ferrari, P. A. & Salini, S. (2011). Complementary use of Rasch models and nonlinear principal components analysis in the assessment of the opinion of Europeans about utilities. Journal of classification, 28(1), 53-69. https://doi.org/10.1007/s00357-011-9081-0
  • Friedline, T. & West, S. (2016). Financial education is not enough: Millennialsmay need financial capability to demonstrate healthier financial behaviors. Journal of Family and Economic Issues, 37, 649-671. https://doi.org/10.1007/s10834-015-9475-y
  • Fuenzalida, M. & Ruiz-Tagle, J. (2010). Household financial vulnerability. Series on Central Banking, Analysis, and Economic Policies, 15. Banco Central de Chile. https://hdl.handle.net/20.500.12580/3765
  • Giannetti, C., Madia, M. & Moretti, L. (2014). Job insecurity and financial distress. Applied Financial Economics, 24(4), 219-233. https://doi.org/10.1080/09603107.2013.872759
  • Hair, J., Anderson, R., Tatham, R. y Black, W. (1998). Multivariate analysis(4th ed). Prentice Hall International
  • Huston, S. J. (2010). Measuring financial literacy. Journal of consumer affairs, 44, 296-316. https://doi.org/10.1111/j.1745-6606.2010.01170.x
  • Instituto Nacional de Estadística (17 de diciembre de 2021). Contabilidad Regional de España. Revisión Estadística 2019. Producto Interior Bruto regional. Serie 2018-2020 [Comunicado de prensa]. INE https://www.ine.es/prensa/cre_2020.pdf
  • Johnson, E. & Sherraden, M. S. (2007). From financial literacy to financial capability among youth. Journal of Sociology and Social Welfare, 34(3), 119-145. https://scholarworks.wmich.edu/jssw/vol34/iss3/7
  • Kim, Y. I., Kim, H. C. & Yoo, J. H. (2016). Household over-indebtedness and financial vulnerability in korea: evidence from credit bureau data. KDI Journal of Economic Policy, 38(3), 53–77. https://ssrn.com/abstract=2851622
  • Leika, M. & Marchettini, D. (2017). A generalized framework for the assessment of household financial vulnerability. Fondo Monetario Internacional. 17/228. Fondo Monetario Internacional. https://scholar.google.es/scholar?hl=es&as_sdt=0%2C5&q=A+generalized+framework+for+the+assessment+of+household+financial+vulnerability&btnG=
  • Lin, Y. & Grace, M. F. (2007). Household life cycle protection: Life insurance holdings, financial vulnerability, and portfolio implications. Journal of Risk and Insurance, 74(1), 141-173. https://doi.org/10.1111/j.1539-6975.2007.00205.x
  • Loke, Y. J. (2015). Living beyond one’s means: evidence from Malaysia. International Journal of Social Economics, 43(1), 2-18. https://doi.org/10.1108/IJSE-11-2013-0248
  • Loke, Y. J. (2017). Financial vulnerability of working adults in Malaysia. Contemporary Economics, 11(2), 205-218. https://doi.org/10.5709/ce.1897-9254.237
  • Long, J. S. y Freese, J. (2014). Regression Models for Categorical Dependent Variables Using Stata. 3rd ed. Stata Press.
  • Lusardi, A. & Mitchell, O. S. (2011). Financial literacy around the world: an overview. Journal of Pension Economics & finance, 10(4), 497-508. https://doi.org/10.1017/S1474747211000448
  • Lusardi, A., Schneider, D., Tufano, P. (2011). Financially Fragile Households: Evidence and Implications. Brookings Papers on Economic Activity, (1), 83-150. https://www.jstor.org/stable/41228524
  • McCarthy, Y (2011). Behavioural characteristics and financial distress. Banco Central Europeo, Working paper, 1303. BCE. http://doi.org/10.2139/ssrn.1761570
  • de Miguel Palacios, C., Montero Muñoz, M. & Simón Fernández, X. (2011). Efectos socioeconómicos do actual proceso demográfico en Galicia. Revista galega de economía, 20(Extra), 31-52. http://hdl.handle.net/10347/19512
  • Miller, R. G. (Jr.) (1981). Simultaneous Statistical Inference. McGraw Hill
  • O’Connor, G. E., Newmeyer, C. E., Wong, N. Y. C., Bayuk, J. B., Cook, L. A., Komarova, Y., Loibl, C., Ong, L.L. & Warmath, D. (2019). Conceptualizing the multiple dimensions of consumer financial vulnerability. Journal of Business Research, 100(1), 421-430. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2018.12.033
  • Mutsonziwa, K. and Fanta, A. (2019), "Over-indebtedness and its welfare effect on households: Evidence from the Southern African countries", African Journal of Economic and Management Studies, 10(2), 185–197. https://doi.org/10.1108/AJEMS-04-2018-0105
  • Parise, G.& Peijnenburg, K. (2019). Noncognitive abilities and financial distress: Evidence from a representative household panel. The Review of Financial Studies, 32(10), 3884-3919. https://doi.org/10.1093/rfs/hhz010
  • Parker, A. M., De-Bruin, W. B., Yoong, J. & Willis, R. (2012). Inappropriate confidence and retirement planning: Four studies with a national sample. Journal of Behavioral Decision Making, 25(4), 382-389. https://doi.org/10.1002/bdm.745
  • Philippas, N. D. & Avdoulas, C. (2020). Financial literacy and financial well-being among generation-Z university students: Evidence from Greece. The European Journal of Finance, 26(4-5), 360-381. https://doi.org/10.1080/1351847X.2019.1701512
  • Ray, S., Mahapatra, S. K. & Nath, S. (2019). Over-indebtedness and its drivers among microfinance borrowers in India. Economic and Political Weekly, 54(7), 47-54. https://www.epw.in/journal/2019/7/special-articles/over-indebtedness-and-its-drivers-among.html
  • Terraneo, M. (2018). Households’ financial vulnerability in southern Europe. Journal of Economic Studies, 45(3), 521-542. https://doi.org/10.1108/JES-08-2016-0162
  • West, S. & Mottola, G. (2016). A population on the brink: American renters, emergency savings, and financial fragility. Poverty & Public, 8(1)Policy, 56‐71. https://doi.org/10.1002/pop4.130
  • Worthington, A. C. (2006). Debt as a source of financial stress in Australian households. International Journal of Consumer Studies, 30(1), 2-15. https://doi.org/10.1111/j.1470-6431.2005.00420.x
  • Yusof, S. A., Rokis, R. A. & Jusoh, W. J. W. (2015). Financial fragility of urban households in Malaysia. Jurnal Ekonomi Malaysia, 49(1), 15-24. http://dx.doi.org/10.17576/JEM-2015-4901-02