580. Airbnb en Menorca¿Una nueva forma de gentrificación turística? Localización de la vivienda turística, agentes e impactos sobre el alquiler residencial

  1. Yrigoy, Ismael
Revista:
Scripta Nova: Revista electrónica de geografía y ciencias sociales

ISSN: 1138-9788

Ano de publicación: 2017

Número: 21

Tipo: Artigo

DOI: 10.1344/SN2017.21.18573 DIALNET GOOGLE SCHOLAR lock_openAcceso aberto editor

Outras publicacións en: Scripta Nova: Revista electrónica de geografía y ciencias sociales

Resumo

Este artículo estudia si la irrupción de Airbnb en Menorca supone una nueva tipología de gentrificación turística. El objetivo es analizar desde una perspectiva geográfica y social el fenómeno de los alquileres turísticos en dicha isla. Se cartografía la distribución de las viviendas turísticas ofertadas en Airbnb y se realiza un análisis de la tipología de huéspedes que alquilan sus viviendas. Se estudia también el impacto de la vivienda turística sobre el mercado de vivienda residencial. La principal conclusión es que, aunque el impacto social de la gentrificación provocada por Airbnb es común a otros tipos de gentrificación, sus causas así como sus agentes son novedosos respectos a otros procesos de gentrificación turística.

Referencias bibliográficas

  • ARIAS, A; QUAGLERI, A (2016). Unravelling Airbnb. Urban perspectives from Barcelona. En RUSSO, P, RICHARD, G (eds). Reinventing the local in Tourism. Bristol: Channel View, pp 209-225.
  • CASASNOVAS, M.A (2006). Història Econòmica de Menorca. La transformació d,una economia insular (1300-2000). Palma: Editorial Moll.
  • CÓCOLA GANT, A (2016). Holiday Rentals: The New Gentrification Battlefront. Sociological Research Online 21 (3) , [En línea] http://www.socresonline.org. uk/21/3/10.html [Consulta 16/03/2017]
  • CONSELL INSULAR DE MENORCA (2005). Pla Territorial Insular de Menorca [En línea] http://www.cime.es/WebEditor/Pagines/file/DOCPTI/PTI%20Menorca%20 catala%20PDF/02_Normes/00_Normes%20catala.pdf [Consulta 21/08/2017]
  • CONSELL INSULAR DE MENORCA (2017). Registre d’habitatges turístics vacacionals. Base de datos no publicada.
  • CONSELLERIA DE TURISME (2015). Catàleg d’establiments turístics de les Illes Balears, 2015. Base de datos no publicada.
  • CORTÈS MARQUÈS, G (1990). Una Anàlisi de l’Oferta turística a Menorca. Maó, Institut Menorquí d’Estudis.
  • DIARI DE MENORCA (15/08/2016). Anuncios clasificados [En línea]. https://menorca. info/ [Consulta 1/2/2017].
  • DOMÈNEC, M et Al (1983). La Ciutat des del carrer : anàlisi formal, funcional i simbòlic del casc antic de Maó. Maó, Ateneu de Maó.
  • EXCELTUR y GOVERN DE LES ILLES BALEARS (2015). Estudio de Impacto económico del turismo sobre la economía y empleo de las Illes Balears [En línea]. www.caib.es/ sites/estadistiquesdelturisme/f/224873 [Consulta 21/08/2017]
  • GALÁN, R (12/04/2017). Cuando el alquiler turístico te soluciona la vida. Diario de Mallorca, [En línea] http://www.diariodemallorca.es/palma/2017/04/12/pisosingreso-extra/1206120.html [Consulta 07/03/2017]
  • GARCÍA, L.; SMITH, N. y MEJÍAS, M. Gentrification, displacement, and tourism in Santa Cruz de Tenerife. Urban Geography, 2007, Vol. 28, N° 3, p. 276-98.
  • GINARD, A (28/10/2016). Alquiler vacacional, un ingreso extraordinario. Diari de Menorca [En línea] https://menorca.info/balears/economico/2016/587900/ alquiler-vacacional-ingreso-extraordinario.html [Consula 4/7/2017]
  • GONZÁLEZ, J (04/12/2016). La escasez de pisos de alquiler dispara los precios hasta un 25% en un año. Diari de Menorca [En línea] https://menorca.info/menorca/ local/2016/590254/escasez-pisos-alquiler-dispara-precios-hasta-ano.html [Consula 4/7/2017]
  • GOTHAM, K F. (2005). Tourism gentrification: The case of new Orleans’ vieux carre (French Quarter). Urban studies, 42(7), 1099-1121.
  • GUTTENTAG, D. (2015). Airbnb: disruptive innovation and the rise of an informal tourism accommodation sector. Current issues in Tourism, 18(12), 1192-1217.
  • HIERNAUX, D e IMELDA GONZÁLEZ, X (2014). Turismo y gentrificación: pistas teóricas sobre una articulación. Revista de Geografía Norte Grande , 58:55-70.
  • INSIDEAIRBNB.COM (2017) How is Airbnb really being used in and affecting the neighbourhoods of your city? [En línea]. Disponible en http://insideairbnb.com/ [Consulta 16/04/2017].
  • INSTITUTO NACIONAL DE ESTADÍSTICA (1971). Censo de viviendas y población 1971. Madrid, Instituto Nacional de Estadística.
  • INSTITUTO NACIONAL DE ESTADÍSTICA (1991). Censo de viviendas y población 1991 [En línea]. http://www.ine.es/censo91/es/inicio.jsp [Consulta 7/4/2017].
  • INSTITUTO NACIONAL DE ESTADÍSTICA. Proyecto de los Censos Demográficos 2011. [En línea]. http://ine.es/censos2011_datos/cen11_datos_inicio.htm [Consulta 8/4/2017].
  • LEES, L. (2003) Super-gentrification: the case of Brooklyn Heights, New York City, Urban Studies, 40(12), 2487 –2509.
  • LIN, J. (2008). Los Angeles Chinatown: Tourism, gentrification, and the rise of an ethnic growth machine. Amerasia Journal, 34(3), 110-125.
  • MARTIN, C.J (2016). The sharing economy: A pathway to sustainability or a nightmarish form of neoliberal capitalism?. Ecological Economics 121, 149-159.
  • MARTÍNEZ DE LA CRUZ, B; UTRILLA NAVARRO, L(1999). Aeropueto de Menorca. Medio siglo de Historia. Madrid: Aeropuertos Españoles y Navegación Aérea.
  • MORELL, M (2009). Fent barri: heritage tourism policy and neighbourhood scaling in Ciutat de Mallorca. Etnográfica, 13, (2), 343-372.
  • MULLINS, P. (1991). Tourism urbanization. International Journal of Urban and Regional Research, 15(3), 326-342.
  • MURRAY, I (2006) Menorca y sus ciudades. Otra rareza menorquina en las Baleares. En Artigues, A.A et al (eds). Introducción a la geografía urbana de las Illes Balears: VIII coloquio y jornadas de campo de Geografia Urbana, Illes Balears, 19-24 de junio de 2006, pp. 197-250.
  • MURRAY, I (2012). Geografies del capitalisme balear: poder, metabolisme socioeconòmic i petjada ecològica d’una superpotència turística. Tesis doctoral inédita, Universitat de les Illes Balears.
  • PAREJA EASTAWAY, M., & SIMÓ I SOLSONA, M. (2014). Dinámicas en el entorno construido: renovación, gentrificación y turismo. El caso de la Barceloneta. ACE. Arquitecture, City and Environment-Arquitectura, Ciudad y Entorno, 2014, 9 (26), 201-222.
  • PONS, A; RULLAN SALAMANCA, O; MURRAY, I (2014) Tourism capitalism and island urbanization. tourist accomodation diffusion in the Balearics, 1936-2010. Island Studies Journal, 9 (2) 239-258.
  • RIPOLL, A (1990). Els centres d’interès turístic nacional, el cas de Balears. Treballs de Geografia, 43, 71-82.
  • ROMERO, L. y TRUDELLE, C. Mega-events and urban conflicts in Valencia, Spain: contesting the new urban modernity. Urban Studies Research, Vol. 2011 [En línea] [http://www.hindawi.com/journals/usr/2011/587523/ [Consulta 8/4/2017]
  • SMITH, N (1979). Toward a theory of gentrification a back to the city movement by capital, not people. Journal of the American Planning Association,45(4), 538-548.
  • SOLER, L (23/03/2017). “Para la temporada turística, hay pocos pisos de alquiler libres y además son muy caros”. [En línea] http://cadenaser.com/emisora/2017/03/27/ radio_menorca/1490633186_502746.html [Consulta 09/04/2017]
  • TERRAFERIDA (28/03/2017). Desmuntant Airbnb. Part II [En línea]. https:// terraferida.cat/2017/03/28/desmuntant-airbnb-part-ii/
  • VICARIO, L.; MARTÍNEZ, M. Another ‘Guggenheim effect’? The generation of a potentially gentrifiable neighbourhood in Bilbao. Urban Studies, 2003, 40 (12), 2383-2400.
  • VIVES, S. Producing a successful city. Neoliberal urbanism and gentrification in the tourist city. The case of Palma (Majorca). Urban Studies Research, Vol. 2011 [En línea]: http://www.hindawi.com/journals/usr/2011/989676/ [consulta 08/04/2017].
  • WYLY, E.; HAMMEL, D.J. (1998) Modeling the context and contingency of gentrification , Journal of Urban Affairs, 20(3), pp. 303-326